08.03.2018
Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi Şubat 2018 Dönemi için;
AÇLIK SINIRI: Bin 658 TL
YOKSULLUK SINIRI: 5 bin 738 TLDört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama bin 658 TL
Harcamalarda süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 41 ile en yüksek paya sahip
Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), Şubat 2018 dönemi için açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı. Buna göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı bir biçimde beslenebilmesi için, günlük 55,27 TL, aylık 1658 TL’lik harcama yapması gerekiyor. Buna göre yetişkin bir kadının sağlıklı beslenmesi için yapması gereken harcama tutarı 14.17, yetişkin bir erkeğin 14.63, 10-18 yaş arası bir çocuğun 15.65, 4-6 yaş arası bir çocuğun ise 10.82 TL.
Zorunlu Gıda Harcamaları
Harcama Tutarı
Yetişkin Kadın
14,17
Yetişkin Erkek
14,63
10-18 Yaş Çocuk
15,65
4-6 Yaş Çocuk
10,82
Toplam
55,27
AÇLIK SINIRI
1658
Dört kişilik bir ailede her ferdin sağlıklı beslenmesi için alması gereken gıdaların maliyeti yaşa ve ürün grubuna göre farklılık gösteriyor. Günlük harcamalarda en yüksek maliyet grubunu 15.29 TL ile peynir, çökelek vb. ürünler oluştururken, bu ürünleri et, tavuk ve balık 9.62 TL ile takip ediyor. Süt ve yoğurt için yapılması gereken harcama tutarı 7.37 TL, ekmek için yapılması gereken harcama tutarı ise günlük 3.54 TL. Katı yağ 2.32 TL’lik, sıvı yağ ise 1.25 TL’lik masraf yapılması gereken ürün grupları. Sağlıklı bir beslenme için dört kişilik bir ailenin sebze ve meyve için ayırması gereken bütçe ise 7.22 TL. Yumurtaya 0.85, şekere ise 0.58 TL harcama yapılması gerekiyor.
Tablo 1- Aylık Sağlıklı Beslenmek İçin Alınması Gereken Gıdaların Yaş Gruplarına Göre Günlük Maliyeti (TL)
Gruplar
TL OLARAK İHTİYAÇLAR
1.grup
4-6 Yaş
10-18 yaş
Yetişkin erkek
Yetişkin kadın
Toplam
Süt ve yoğurt
1,61
2,07
1,84
1,84
7,37
Peynir ve çökelek
4,25
4,25
3,40
3,40
15,29
2. grup
Et, tavuk, balık
1,13
2,83
2,83
2,83
9,62
Yumurta
0,34
0,17
0,17
0,17
0,85
Kurubaklagil
0,29
0,39
0,88
0,88
2,46
3. grup
Sebze Meyve
1,08
1,81
2,17
2,17
7,22
4.grup tahıllar
Ekmek
0,44
1,11
1,33
0,66
3,54
Pirinç, bulgur, makarna, un
0,20
0,41
0,33
0,31
1,24
Katı yağ
0,29
0,87
0,58
0,58
2,32
Sıvı yağ
0,16
0,47
0,31
0,31
1,25
Yağlı tohum
0,44
0,44
0,22
0,44
1,52
Şeker
0,13
0,18
0,13
0,13
0,58
Bal, pekmez, reçel vb.
0,44
0,67
0,44
0,44
2,00
Toplam
10,82
15,65
14,63
14,17
55,27
Araştırmanın sonuçlarına göre sağlıklı beslenmek için yetişkin bir kadının yapması gereken aylık harcama tutarı 425 TL olurken, bu rakam yetişkin bir erkek için 439 TL, 10-18 yaş bir çocuk için 470 TL, 4-6 yaş bir çocuk için 325 TL oldu. Buna göre 4 kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması 1659 TL’dir.
Grafik- Yapılması gereken harcamaların ürün gruplarına göre dağılımı
Aynı hesaplamaya göre 4 kişilik ailenin sağlıklı beslenmek ve insanca yaşayabilmek için yapması gereken asgari harcama tutarı ise aylık 5 bin 738 TL’dir.
ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ
Açlık ve yoksulluk sınırı BİSAM tarafından her ayın ilk haftasında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun Tüketici Fiyat Endeksinin açıklanmasını takiben kamuoyu ile paylaşılmaktadır.
Araştırmada, BİSAM tarafından Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyabetik bölümünün hazırladığı “Türkiye’ye özgü beslenme kalıbı”nın, farklı kaynaklardan elde edilen verilerle değerlendirilerek yenilenmesi sonucunda elde edilen BİSAM beslenme kalıbı dikkate alınmıştır. Elde edilen beslenme kalıbı her ay açıklanan TÜİK madde fiyatları ile değerlendirilerek, kişinin ihtiyacına göre yapması gereken gıda harcamasının tutarı tespit edilmektedir. Hesaplamada esas alınan kalori miktarları şunlardır:
4-6 yaşındaki bir kız çocuğu için 1963 kalori
15-18 yaş arası bir erkek çocuk 3244 kalori
Yetişkin bir erkek 2953 kalori
Yetişkin bir kadın 2658 kalori
4 Kişilik ailenin sağlıklı beslenmek için yapması gereken minimum aylık gıda harcaması AÇLIK SINIRI olarak belirlenmektedir. Bu verinin Hanehalkı tüketim harcamasına dağıtılması ile elde edilen veri ise bize YOKSULLUK SINIRINI vermektedir. Tüketim Harcama Kalıbı dikkate alınırken, tüm içecekler, tütün ve gıda harcamaları bir kalem olarak belirlenmiştir.
Yoksulluk sınırı hesaplanırken, TÜİK Hanehalkı Bütçe Anketi Tüketim Harcaması Araştırması 2016 yılı sonuçlarının, 3. yüzde 20’lik dilimin tüketim harcamaları dikkate alınmıştır. Söz konusu tüketim grubu Türkiye’de nüfusun yüzde 40 ila yüzde 60’ı arasındaki kesimidir.
Yetişkin erkek ve kadınlar için 18-50 yaş grubu, 10-18 yaş grubu için erkek çocuk dikkate alınmıştı.
KAYNAKLAR
TÜİK (2016) Hanehalkı Bütçe Anketi Tüketim Harcaması Araştırması,
http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=334
TÜİK (2018) Tüketici Fiyat Endeksi, Madde Sepeti ve Ortalama Madde Fiyatları
http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=653
Hacettepe Üniversitesi (2004) Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi 2004;
www.bdb.hacettepe.edu.tr/torehberi.pdf
Hacettepe Üniversitesi (2015) Türkiye’ye Özgü Besin Ve Beslenme Rehberi 2015;
http://www.bdb.hacettepe.edu.tr/TOBR_kitap.pdf
BİSAM Açlık ve yoksulluk sınırı verileri - Şubat 2018
