Açlık ve Yoksulluk Sınırı Temmuz 2019 Dönem Raporu

AÇLIK VE YOKSULLUK SINIRI TEMMUZ 2019 DÖNEM RAPORU,   08/08/2019

AÇLIK SINIRI 1.981 TL, YOKSULLUK SINIRI 6.854 TL

İZMİR VE İSTANBUL’DA YAŞAM DAHA ZOR

• AÇLIK SINIRI BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE 1.981 TL’YE, YOKSULLUK SINIRI 6.854 TL’YE YÜKSELDİ. HAZİRAN 2019’DA AÇLIK SINIRI 1.971, YOKSULLUK SINIRI 6.818 TL İDİ
• İZMİR 3 BÜYÜKŞEHİR İÇİNDE YAŞAM MALİYETİ EN YÜKSEK OLAN İL OLDU. İZMİR İÇİN AÇLIK SINIRI 2 BİN 117 TL OLARAK TESPİT EDİLİRKEN, İSTANBUL’DA 2 BİN 100 TL, ANKARA’DA 1951 TL OLARAK GERÇEKLEŞTİ.
• RESMİ GIDA ENFLASYONU BİR AY ÖNCESİNE GÖRE YÜZDE 1.36 GERİLERKEN, AÇLIK SINIRI YÜZDE 0.53 ARTIŞ KAYDETTİ.
• RESMİ ENFLASYON 16 YILDA YAKLAŞIK 4 ARTARKEN AÇLIK SINIRI YAKLAŞIK 5 KAT ARTIŞ GÖSTERDİ. RESMİ ENFLASYON ORANINDAKİ ARTIŞ MUTFAKTA YOKSULLAŞTIRDI.
• SAĞLIKLI BESLENMEK İÇİN SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNE YAPILMASI GEREKEN GIDA HARCAMASI TOPLAMIN YÜZDE 40’INA ÇIKTI

TEMMUZ 2019 Dönemi için;

• Açlık sınırı: 1.981 TL
• Yoksulluk sınırı: 6.854 TL

Dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama 1.981 TL’dir. Bu harcama sadece gıda için yapılması gereken minimum tutardır.

2003 yılının Temmuz ayında 4 kişilik bir aile günlük minimum 13.77 TL’ye sağlıklı beslenebilirken bugün ancak 66.05 TL’ye sağlıklı beslenebilmektedir.

Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), Temmuz 2019 dönemi için açlık ve yoksulluk sınırı verilerini hesapladı. Hesaplamaya göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı bir biçimde beslenebilmesi için, günlük en az 66.05 TL, aylık 1.981 TL’lik harcama yapması gerekiyor. Buna göre yetişkin bir kadının sağlıklı beslenmesi için yapması gereken harcama tutarı 16.98, yetişkin bir erkeğin 17.56, 10-18 yaş arası bir çocuğun 18.73, 4-6 yaş arası bir çocuğun ise 12.78 TL. Bu verilere göre yoksulluk sınırı da 6 bin 854 TL oldu.

Tablo 1- Sağlıklı beslenmek için yapılması gereken asgari zorunlu gıda harcamaları

Not: Yuvarlamalardan kaynaklı toplamda farklılıklar olabilmektedir.

Dört kişilik bir ailede her ferdin sağlıklı beslenmesi için alması gereken gıdaların minimum maliyeti yaşa ve ürün grubuna göre farklılık gösteriyor. Günlük harcamalarda Temmuz 2019’da en yüksek maliyet grubunu peynir/çökelek grubu 18.09 TL’lik harcama gereksinimi ile oluşturdu. Meyve ve sebze grubu 9.12 TL ile harcama gereksiniminde ikinci sırada yer aldı. Et, tavuk ve balık grubu için yapılması gereken minimum harcama tutarı ise 12.42 TL oldu. Süt ve yoğurt için yapılması gereken harcama tutarı 8.33, ekmek için yapılması gereken harcama tutarı günlük 4.45 TL’dir. Katı yağ 2.59 TL’lik, sıvı yağ ise 1.29 TL’lik masraf yapılması gereken ürün gruplarıdır. Yumurta için 0.73, şeker, bal, reçel ve pekmez için ise 2.15 TL harcama yapılması gerekmektedir.

 Tablo 2- Gıdaların Yaş Gruplarına Göre Günlük Maliyeti (TL)

Daha dar bir gruplandırmaya göre harcamalarda süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 40 ile en yüksek paya sahiptir. Sebze ve meyvenin harcamalar içindeki payı yüzde 13.8 olmuştur.

Sağlıklı beslenmek için yapılması gereken gıda harcaması tutarı 1 yılda 237 TL artış kaydetti.

Grafik 1- Yapılması gereken harcamaların ürün gruplarına göre dağılımı

Açlık ve yoksulluk sınırı İstanbul, İzmir ve Ankara için de hesaplandı. Buna göre sağlıklı beslenmenin maliyetinin en yüksek olduğu il 2 bin 117 ile İzmir olurken, İstanbul’da sağlıklı beslenmenin maliyeti 2 bin 100 TL, Ankara’da ise bin 951 TL oldu.

Açlık sınırı 2003 yılı Temmuz ayında 413 TL idi. Buna göre 16 yılda açlık sınırındaki artış yaklaşık 4.8 kat oldu. Aynı dönemde resmi enflasyondaki artış ise 4.2 kat olarak gerçekleşti. Resmi enflasyon oranındaki artış mutfakta yoksullaştırdı.

ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ

Açlık ve yoksulluk sınırı BİSAM tarafından her ayın ilk haftasında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun Tüketici Fiyat Endeksinin açıklanmasını takiben kamuoyu ile paylaşılmaktadır.

Araştırmada, BİSAM tarafından Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyabetik bölümünün hazırladığı Türkiye’ye Özgü Beslenme Kalıbı’nın, farklı kaynaklardan elde edilen verilerle değerlendirilerek yenilenmesi sonucunda elde edilen BİSAM beslenme kalıbı dikkate alınmıştır. Elde edilen beslenme kalıbı her ay açıklanan TÜİK madde fiyatları ile değerlendirilerek, kişinin ihtiyacına göre yapması gereken gıda harcamasının tutarı tespit edilmektedir. Hesaplamada esas alınan kalori miktarları şunlardır:

• 4-6 yaş çocuk için 1963 kalori
• 15-18 yaş çocuk için 3244 kalori
• Yetişkin bir erkek için 2953 kalori
• Yetişkin bir kadın için 2658 kalori  

4 Kişilik ailenin sağlıklı beslenmek için yapması gereken minimum aylık gıda harcaması AÇLIK SINIRI olarak belirlenmektedir. Bu verinin Hanehalkı tüketim harcamasına dağıtılması ile elde edilen veri ise bize YOKSULLUK SINIRINI vermektedir. Tüketim Harcama Kalıbı dikkate alınırken, tüm içecekler, tütün ve gıda harcamaları bir kalem olarak belirlenmiştir.

Yoksulluk sınırı hesaplanırken, TÜİK Hanehalkı Bütçe Anketi Tüketim Harcaması Araştırması 2016 yılı sonuçlarının, 3. yüzde 20’lik dilimin tüketim harcamaları dikkate alınmıştır. Söz konusu tüketim grubu Türkiye’de nüfusun yüzde 40 ila yüzde 60’ı arasındaki kesimidir.

Yetişkin erkek ve kadınlar için 18-50 yaş grubu, 10-18 yaş grubu için erkek çocuk dikkate alınmıştı.

Kaynaklar

 TÜİK (2016) Hanehalkı Bütçe Anketi Tüketim Harcaması Araştırması, http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=334

TÜİK (2019) Tüketici Fiyat Endeksi, Madde Sepeti ve Ortalama Madde Fiyatları http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=653

Hacettepe Üniversitesi (2004) Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi 2004; www.bdb.hacettepe.edu.tr/torehberi.pdf

Hacettepe Üniversitesi (2015) Türkiye’ye Özgü Besin Ve Beslenme Rehberi 2015; http://www.bdb.hacettepe.edu.tr/TOBR_kitap.pdf