Bir önceki yıla göre ücreti resmi enflasyon oranında artan bir ücretli geçtiğimiz yılın aynı ayına göre gıda karşısında alım gücünü reel olarak yaklaşık yüzde 8 oranında kaybetti.
ALIM GÜCÜ ARAŞTIRMASI DÖNEM RAPORU - 06/06/2019
- ÜCRETLİNİN BİR ÖNCEKİ BAYRAMA GÖRE FİLESİ BOŞ!
- ÜCRETLİ BAYRAMA FAHİŞ FİYAT ARTIŞLARI KARŞISINDA YOKSULLAŞARAK GİRDİ
- RESMİ ENFLASYON KARŞISINDA ALIM GÜCÜ PEK ÇOK GIDA ÜRÜNÜ İÇİN ERİDİ
- MEVSİMSEL ETKİ İLE DÜŞEN SEBZE FİYATLARI ÜCRETLİNİN YILLIK KAYBINI TELAFİ ETMEKTEN ÇOK UZAK
Resmi enflasyon bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18.71 artış gösterirken, gıda fiyatlarındaki artış yüzde 28.44 oldu. Buna göre bir önceki yıla göre ücreti resmi enflasyon oranında artan bir ücretli geçtiğimiz yılın aynı ayına göre gıda karşısında alım gücünü reel olarak yaklaşık yüzde 8 oranında kaybetti. Ücretli, madde bazında alım gücünü en çok sarımsak ve patateste yüzde 40 oranında kaybederken, domateste alım gücü kaybı yüzde 32, patlıcanda yüzde 30, kuru soğanda yüzde 30, tavukta yüzde 24 oldu. Buna göre ücretli bayram alışverişinden geçen seneye göre 5 kg patates yerine 3 kg patates, 3’er kg domates ve patlıcan yerine 2’şer kg domates ve patlıcan, 1 kg tavuk eti yerine 750 gr tavuk eti ile dönmek zorunda kaldı. Ücretli madde gruplarına göre de alım gücünü büyük oranda yitirdi. Alım gücü kaybı ekmek ve tahıllarda yüzde 4.6, ette yüzde 4.1, süt, peynir ve yumurta grubunda yüzde 2.1, katı ve sıvı yağlarda yüzde 2.9, meyvelerde yüzde 11, sebzelerde yüzde 23 oldu. Alım gücü artışı yaşanan gruplar ise yüzde 1.3 ile balık, yüzde 0.6 ile “Şeker, reçel, bal, çikolata ve şekerlemeler” grubu oldu.
Birleşik Metal İşçileri Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) olarak, TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) Madde Fiyatları, Tüketici fiyat endeksi (2003=100) ana grup ve alt ana gruplara göre endeks rakamları üzerinden yaptığımız hesaplamaya göre özellikle sebze fiyatlarındaki yüksek artışlar, kimi temel harcama kalemleri için ücretlinin alım gücünü büyük oranda azalttı.
Kaynak: TÜİK Madde Fiyatları ve Tüketici fiyat endeksi (2003=100) ana grup ve alt ana gruplara göre endeks rakamları
2018 yılının Mayıs ayı ile 2019 yılının Mayıs ayı karşılaştırıldığında enflasyon oranında ücret artışı alan bir ücretlinin alım gücünü gıda ürünlerinde yüzde 8 oranında kaybettiği görülüyor.
Ücretlilerin alım gücü kaybı kimi temel harcama kalemlerinde ise ciddi boyutta. Ücretlilerin en çok alım gücü kaybı yaşadığı ürünlerin başında sarımsak ve patates geliyor. Mayıs 2019’da bir ücretli geliri ile Mayıs 2018’deki geliri ile yüzde 40 daha az patates ve sarımsak alabiliyor. Alım gücü kaybı domateste yüzde 32, patlıcan ve soğanda yüzde 30, tavuk etinde yüzde 24
Kaynak: TÜİK Madde Fiyatları ve Tüketici fiyat endeksi (2003=100) ana grup ve alt ana gruplara göre endeks rakamları
2018 YILI MAYIS AYINDAKİ ALIM GÜCÜNE ULAŞMASI İÇİN ÜCRETLER NE OLMALI?
Ücretlilerin alım gücü kaybının ne düzeyde olduğunu anlamak açısından, en çok alım gücü kaybı yaşanan ürünler için bir hesaplama yapılmıştır. Bu hesaba göre bir önceki yılın aynı ayına göre enflasyon oranında artış alan ve 2500 TL gelire sahip olan bir ücretlinin 2018 yılı (Mayıs ayı) ile aynı miktarda ürünü, raporun hazırlandığı ayda alabilmesi için, maaşının ne olması gerektiği sorusuna cevap üretilmeye çalışılmıştır. Bu hesaplamada 2018 yılı mayıs ayı için söz konusu ücretlinin alım gücü ana madde grupları bazında hesaplanmış, ücretlinin aynı mal grubundan ürünü 2019 yılı mayıs ayında alabilmesi için maaşının ne olması gerektiği tespit edilmiştir.
Buna göre söz konusu ücretlinin geliri ile 2018 yılı Mayıs ayında alabildiği kadar sebze alabilmesi için maşının mevcuttan 763 TL daha fazla olması (3263 TL) gerekmektedir. Aynı miktarda meyve alabilmesi için ücretinin mevcuttan 322 TL (2822 TL) fazla olması, aynı miktar ekmek ve tahıl ürünü alabilmesi için ücretinin 2621 TL, aynı miktar et alabilmesi için ücretinin 2607 TL, aynı miktar katı ve sıvı yağ ücretinin 2573 TL, aynı miktar süt ve süt ürünü alabilmesi için ücretinin 2554 TL olması gerekmektedir