Asgari ücretle alım gücü dönem raporu (Aralık 2018)

17/12/2018

• Asgari ücret temel gıda harcamalarının çoğunda alım gücünü ciddi oranda kaybetti
• Alım gücü kaybı ürünlerin yüzde 86’sında gerçekleşti
• Asgari ücretin 2016 yılındaki alım gücünü soğanda kazanması için en az 4236 TL
• Asgari ücretin 2016 yılındaki alım gücünü patateste kazanması için en az 3357 TL
• Asgari ücretin 2016 yılındaki alım gücünü süt için kazanması için en az 2018 TL olması gerekiyor

Birleşik Metal İşçileri Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) olarak, TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) Madde Fiyatları, TÜFE ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı verileri üzerinden yaptığımız hesaplamaya göre enflasyon hedefi göz önüne alınarak yapılan artışlarla asgari ücret 2017 yılında olduğu gibi 2018 yılında da reel olarak geriledi. Gıda fiyatlarındaki yüksek artışlar, kimi temel harcama kalemleri için asgari ücret alım gücünü yarı yarıya kaybettirdi.

Kaynak: TÜİK Madde Fiyatları ve Asgari Ücret verileri üzerinden hesaplanmıştır

2016 yılının kasım ayı ile 2018 yılının kasım ayı karşılaştırıldığında asgari ücretlinin alım gücünü 389 üründen 334 karşısında kaybettiği görülmektedir. Buna göre asgari ücretli 100 ürünün 86’sında kayıp yaşamıştır.

Asgari ücretlinin alım gücü kaybı kimi temel harcama kalemlerinde ciddi boyuttadır. Asgari ücretlinin alım gücü kaybı yaşadığı ürünlerin başında soğan gelmektedir. Kasım 2016 ayı ile karşılaştırıldığında Kasım 2018 için asgari ücretlinin alım gücü kaybı soğanda yüzde 62’dir. Asgari ücretli geliri ile iki yıl öncesi alabildiği soğanın ancak yüzde 38’ini alabilmektedir.

Söz konusu dönem için patatesteki alım gücü kaybı da yüzde 52 ile dikkat çekmektedir. Domates için alım gücü kaybı yüzde 42, bir önceki aya göre fiyatı düşen yumurta için yüzde 28, süt için yüzde 28, elma için yüzde 25, kurufasülye için yüzde 15, pirinç için yüzde 19, kuzu eti için yüzde 14’tür.

Kaynak: TÜİK Madde Fiyatları ve Asgari Ücret verileri üzerinden hesaplanmıştır

Asgari ücret gıda ürünleri haricinde de kimi ürünler de ciddi kayıplar yaşamıştır. Asgari ücretlinin yüksek düzeyde alım gücü kaybı yaşadığı ürünlerin bazıları için kayıp oranları fırında yüzde 38, okul defterinde yüzde 36, kalemde yüzde 35, masada yüzde 34, kömürde yüzde 32, buzdolabında yüzde 31, televizyonda yüzde 28, halıda yüzde 26, doğum ücretinde yüzde 23, suda yüzde 18’dir. Asgari ücretlinin alım gücünü artırdığı ilk üç ürün ise yüzde 82’lik alım gücü artışı ile internet ücreti, yüzde 36 ile sarımsak, yüzde 35 ile yurtiçi haftasonu turlarıdır.

2016 YILI KASIM AYINDAKİ ALIM GÜCÜ İÇİN ASGARİ ÜCRET NE OLMALI?

Asgari ücretteki alım gücü kaybının ne düzeyde olduğunu anlamak açısından, seçilmiş ürünler için asgari ücretlinin 2016 yılı (kasım ayı) ile aynı miktarda ürünü, 2018 yılında (kasım ayı) alabilmesi için, asgari ücretin ne olması gerektiği sorusuna cevap üretmek anlamlı olacaktır. Bu hesaplamayı yapmak için ilgili yıllar için asgari ücretin alım gücü hesaplanmış, aynı miktar ürün alabilmek için asgari ücretin ne olması gerektiği tespit edilmiştir.

Buna göre asgari ücretlinin geliri ile 2016 yılı kasım ayında alabildiği kadar soğan alabilmesi için asgari ücretin (Kasım 2018 için) 4236 TL, aynı miktar patates alabilmesi için asgari ücretin 3357 TL, aynı miktar bebek maması alabilmesi için asgari ücretin 3357 TL, aynı miktar domates alabilmesi için asgari ücretin 2744 TL, evini ısıtmak için aynı miktar kömürü alabilmesi için 2354 TL, aynı miktar yumurta alabilmesi için asgari ücretin 2239 TL, aynı miktar süt alabilmek için asgari ücretin 2018 TL olması gerekmektedir.

Ancak bu yetmez. Asgari ücretlinin ürettiği değerden pay almaması düşünülemez. Ekonomik büyüme verileri ortalarda övünç vesilesi olarak dolaşırken (son çeyrek hariç), asgari ücretlinin alım gücünün bırakın gerilemesi aynı kalması bile kabul edilemez.

ASGARİ ÜCRET NET 2800 TL OLMALIDIR!

Konfederasyonumuz Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) araştırma merkezi (DİSK-AR) üzerinden asgari ücretin 2800 TL olması gerektiğini kapsamlı bir rapor ile birlikte 3 Aralık 2018 tarihinde kamuoyuna açıklamıştır. Gerek söz konusu rapor gerek bizim paylaştığımız veriler asgari ücret konusundaki beklentilerin somut verilere dayandığını ortaya koymaktadır. Bu çerçevede

2019 Asgari Ücretine dair taleplerimizi şöyle sıralayabiliriz:

• Asgari ücret geçim ücret olmalıdır.
• Asgari ücret hesabında uluslararası standartlara uyulmalı ve işçinin ailesi de dikkate alınmalıdır.
• Asgari ücret tespitine ilişkin 131 Sayılı ILO Sözleşmesi onaylanmalı, Avrupa Sosyal Şartı’na asgari ücretle ilgili konan çekince kaldırılmalıdır.
• Asgari ücretin tespitinde bütün işçi konfederasyonlarına katılım hakkı sağlanmalı, Asgari Ücret ulusal ölçekli bir toplu pazarlıkla belirlenmeli ve uyuşmazlık durumunda toplu eylem hakkını da içermelidir.
• İşçi ve kamu emekçileri için tek asgari ücret saptanmalıdır.
• Asgari ücret tespitinde geçim koşulları ve milli gelir artışı dikkate alınmalıdır.
• Asgari ücret yıllık olarak hesaplanmalı, tümüyle vergi dışı bırakılmalıdır.

ASGARİ ÜCRET NET 2800 TL OLMALIDIR!

Not: Hesaplamalar Dr. F. Serkan ÖNGEL tarafından yapılmıştır.