YanMenu

24
Nis

BİSAM Asgari Ücret Araştırması

TÜİK Tüketim Harcamaları Araştırması ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Asgari Ücret İstatistikleri üzerinden yaptığımız hesaplamaya göre, asgari ücretli eline geçen ücret ile kendisi ve ailesi için gıdaya günlük sadece 82 lira, öğün başına 27 lira ayırabiliyor. Buna göre asgari ücretlinin her bir öğün için kişi başına ayırabildiği tutar 6.8 liradır.

ASGARİ ÜCRET ARAŞTIRMASI

  • ASGARİ ÜCRETLİ SON ÜCRET ARTIŞI İLE BİR KİŞİ İÇİN ÖĞÜN BAŞINA 6.8 LİRA, ÇOCUK BAŞINA EĞİTİM İÇİN AYLIK 37 LİRA AYIRABİLECEK!
  • ASGARİ ÜCRETLİ SON ÜCRET ARTIŞI SONRASI 4 KİŞİLİK AİLESİNE KASIM AYI FİYATLARI İLE ANCAK 29 METREKARELİK EV TUTABİLİYOR.

DİSK/Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi BİSAM olarak, TÜİK Tüketim Harcamaları Araştırması ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Asgari Ücret İstatistikleri üzerinden yaptığımız hesaplamaya göre, asgari ücretli eline geçen ücret ile kendisi ve ailesi için gıdaya günlük sadece 82 lira, öğün başına 27 lira ayırabiliyor. Buna göre asgari ücretlinin her bir öğün için kişi başına ayırabildiği tutar 6.8 liradır.

Eşi çalışmayan, 2 çocuklu bir asgari ücretli, şubat ayında eline geçecek olan 8 bin 506 liralık gelirinden gıda için günlük ayırabileceği 82 lira ile hem eşinin hem kendinin hem de çocuklarının masraflarını karşılamak durumundadır. Buna göre asgari ücretlinin her bir öğün için kişi başına ayırabildiği tutar 6.8 liradır.

Söz konusu ailenin dışarıdan yemek hizmetlerine ayırabildiği tutar ise aylık 323 lira olacak. Buna göre aile fertlerinin dışarıda yapılmak zorunda olunan gıda harcamalar için ayrılabileceği tutar ise toplam günlük 10 lira olacak.

Endeksa.com veritabanı sonuçlarına göre Kasım 2022 tarihi itibari ile Türkiye genelinde ortalama kiralık evlerin metrekare fiyatı 58.6 liradır. Asgari ücretlinin kira (gerçek ve izafi kira) için ayırabileceği tutar ise sadece 1.700 liradır. Buna göre asgari ücretli kiraya çıkmak istediğinde ortalamada kasım fiyatları ile ancak 29 metrekarelik bir daire tutabilmektedir. Asgari ücretli İstanbul’da ise ancak 17 metrekarelik bir daireyi kiralayabilecektir. O da fiyatlar değişmezse. Bunun alternatifi ise sağlıksız bir çevrede, kentsel donatı hizmetlerinin en az olduğu, deprem riski altındaki konutlarda yaşamaktır. Sefalet sadece sofrada değil, sağlıksız konutlarda da asgari ücretliyi bulmaya devam edecektir. Asgari ücretlinin, çalıştığı işyerinin servis imkânı yoksa işyerine ulaşımı bile büyük bir sorundur. İstanbul’da bir aylık abonman ücreti 602 liradır. Asgari ücretlinin ailesi ve kendisi için ulaştırmaya ayırabildiği pay 761 liradır. Yeni yılda ulaşıma gelecek herhangi bir artış, değil aile fertlerinin ulaşım masraflarını karşılamayı, asgari ücretlinin işe gidiş gelişini bile etkileyecektir.

Asgari ücretlinin çocuğunun eğitimi için ayırabileceği tutar aylık 74 lira her bir çocuk için 37 lira olacaktır.

ASGARİ ÜCRETLİ NEYE NE KADAR AYIRABİLECEK?

Tablo 1- Asgari ücretlinin en yoksul yüzde 20’lik dilimin harcamalarına göre çeşitli ürün gruplarına ayırabileceği pay

Madde Grupları

Harcama Tutarı (TL)

Gıda ve Alkolsüz İçecekler

2.610

Alkollü İçecekler ve Tütün

401

Giyim ve Ayakkabı

322

Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar

2.656

Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri

452

Sağlık

172

Ulaştırma

761

Haberleşme

294

Eğlence ve Kültür

155

Eğitim

74

Lokanta ve Oteller

336

Çeşitli Mal ve Hizmetler

272

TOPLAM

8.506

Kaynak: TÜİK Yıllık 2019 yılı en yoksul yüzde 20’lik dilimin toplam Hanehalkı Tüketim Harcamaları üzerinden, 2023 için belirlenen asgari ücret düzeyi esas alınarak tarafımızca hesaplanmıştır.

Tablo 2-Asgari Ücretli Neye Ne Kadar Ayırabilecek (Geniş Kapsam)

Harcama Kalemleri

Harcama Ağırlığı

Harcama Tutarı

Gıda

28,7%

2.445

Alkolsüz İçecekler

1,9%

164

Alkollü İçecekler

0,2%

15

Tütün

4,5%

387

Giyim

2,8%

238

Ayakkabı

1,0%

85

Gerçek+İzafi Kira

8,5%

1.700

Konutun Bakım Ve Onarımı

1,4%

116

Su Şebeke Suyu Ve Konutla İlgili Çeşitli Hizmetler

2,1%

178

Elektrik, Gaz Ve Diğer Yakıtlar

7,8%

662

Mobilya, Mefruşat, Halı Ve Diğer Yer Döşemeleri

1,3%

110

Ev İçi Tekstil

0,3%

23

Ev Aletleri

1,7%

141

Züccaciye, Yemek Takımı Ve Hanehalkı Aletleri

0,4%

34

Ev Ve Bahçe Araç Gereçleri

0,2%

13

Ev Bakım İçin Mal Ve Hizmetler

1,5%

130

Tıbbi Ürünler, Aletler Ve Malzemeler

0,9%

78

Ayakta Tedavi Hizmetleri

0,6%

52

Yataklı Tedavi Hizmetleri

0,5%

41

Araç Satın Alımı

3,3%

277

Kişisel Ulaştırma Araçlarının İşletimi

2,7%

231

Ulaştırma Hizmetleri

3,0%

254

Posta Hizmetleri

0,0%

0

Telefon Ve Telefaks Ekipmanı

0,7%

58

Telefon Ve Telefaks Hizmetleri

2,8%

237

Görsel-İşitsel Sistemle Audıo-Vısual, Fotoğrafla Ve Veri İşlemle İle İlgili Ekipman

0,5%

43

Diğer Temel Dayanıklı Eğlence Ve Kültür Araçları

0,0%

0

Diğer Eğlence Araçları Ve Malzemeleri, Bahçe Ve Evcil Hayvanlara İlişkin Ürünler, Hizmetler

0,4%

32

Eğlence Ve Kültür Hizmetleri

0,3%

22

Gazete, Kitap Ve Kırtasiye

0,4%

31

Paket Turlar

0,3%

26

Okul Öncesi Eğitim Ve İlköğretim

0,1%

5

Orta Öğretim

0,5%

39

Orta Öğretim Sonrası Ve Üniversite Öncesi Eğitim

0,1%

10

Üniversite Eğitimi

0,2%

14

Düzeyi Belirlenemeyen Eğitim Programları

0,1%

6

Yemek Hizmetleri

3,8%

323

Konaklama Hizmetleri

0,2%

14

Kişisel Bakım

1,9%

161

Başka Yerde Sınıflandırılamayan Kişisel Bakım Ürünleri

0,3%

27

Sosyal Hizmetler

0,1%

7

Sigorta

0,2%

15

Başka Yerde Sınıflandırılmayan Mali Hizmetler

0,0%

0

Başka Yerde Sınıflandırılmayan Diğer Hizmetler

0,7%

62

Toplam

89%

8.506

Kaynak: TÜİK Yıllık 2019 yılı en yoksul yüzde 20’lik dilimin toplam Hanehalkı Tüketim Harcamaları üzerinden, 2023 yılı için belirlenen asgari ücret tutarı esas alınarak tarafımızca hesaplanmıştır

YÖNTEM

Çalışmada TÜİK Tüketim Harcamaları İstatistiklerinde en yoksul yüzde 20’lik gelir grubunun TÜİK madde gruplarına göre tüketim harcamalarının oranı, her bir madde grubu için ilgili toplam tüketim harcamaları tutarları üzerinden oranlanarak bulunmuştur. 2023 yılı asgari ücreti 8.506 lira olarak alınmıştır. Söz konusu ücret hesaplanan oranlarla çarpılarak, asgari ücretlinin her madde grubu için yapması beklenen ortalama harcama tutarı tespit edilmiştir.